Bij de indruk die je maakt, letten mensen niet alleen op wat jij inhoudelijk zegt. Ook je stemgebruik heeft een grote invloed op de indruk die je maakt. Als je een expert bent en je vertelt een verhaal dat inhoudelijk heel ingewikkeld is of met allemaal wetenschappelijke feiten, wil dat nog niet zeggen dat anderen jou ook meteen als de expert zien. Of anderen jou als een expert zien, is namelijk niet alleen afhankelijk van jouw kennis: hoe je jouw kennis overbrengt op anderen heeft veel meer invloed.
Misvatting
Je stem speelt daarbij een belangrijke rol. Het volume, de snelheid en de melodie die je gebruikt, hebben invloed op hoe anderen jouw woorden interpreteren. Veel mensen zeggen: ‘Mijn stem is gewoon mijn stem, daar kan ik niet zoveel aan veranderen.’ Dat is een misvatting: je verandert je stem voortdurend. Jij praat toch ook anders tegen een baby dan tegen je collega? Je klinkt boos ook anders dan wanneer je vrolijk bent. Je gebruikt andere woorden en je gebruikt ook je stem anders.
C’est le ton qui fait la musique
De toon waarop je iets zegt heeft veel invloed op hoe je overkomt. Door je toon klink je onzeker, kattig, wijs, professioneel, et cetera. Let er maar eens op, bijvoorbeeld als je naar reclamespotjes of nieuwsuitzendingen op de radio luistert. Bedenk eerst hoe iemand op jou overkomt. Ga dan ook analytisch luisteren: wat hoor je in de melodie (verandering van hoog naar laag), luidheid (hard/zacht), tempo (snel/rustig) en klank (bijvoorbeeld scherpte of een accent)? Bedenk wat voor effect een bepaalde melodie of spreektempo op jou heeft.
Het is interessant om te weten hoe jouw stem klinkt en hoe je dat kunt beïnvloeden. Bedenk voorafgaand aan een gesprek hoe je wilt overkomen en wat je daarvoor moet doen. Deze tips geven we je graag mee:
- Wil je zakelijker en overtuigender overkomen? Durf ruimte in te nemen. Dat kan met je lichaamstaal en ook met je stem. Spreek luid genoeg, ook aan het einde van je zinnen, praat rustig en laat pauzes vallen tussen de zinnen. De tip voor mensen die zakelijker willen overkomen, is om aan het eind van de zinnen om laag te gaan met de toon. Dit geeft geruststelling: je laat de ander merken dat alles goed komt. Let op: met een continu lage toon maak je geen connectie met je gesprekspartners. Zorg daarom ook voor vriendelijke hoogtepieken in de melodie van je zinnen.
- Wil je luider klinken? Dan helpt het als je je lichaam ziet als een muziekinstrument. Laat je stem door de hele klankkast van je lichaam gaan. Sta rechtop, ontspan je buik en zet je borstkas helemaal uit als je begint te spreken. Stel je voor dat de klank er niet uit hoeft, maar dat je juist meer klank laat horen als je deze klank in je lichaam laat resoneren. Zo krijg je een voller, warmer geluid.
- Wil je enthousiaster, sprankelender en energieker klinken? De meeste baby’s vallen in slaap bij het eentonige geluid van een stofzuiger. Als we geen variatie horen bij een spreker dwalen we af of we vallen in slaap. Denk ook eens terug aan saaie presentaties waar je nauwelijks variaties in hoorde. Als je je publiek wilt boeien, wissel je af in toonhoogte, snelheid en in luidheid: af en toe opzettelijk zacht en daarna weer luider. Zo wil iedereen naar jou luisteren.
Variatie is de sleutel tot succesvol stemgebruik
Het is belangrijk dat je je stem aanpast aan je doel, je doelgroep en aan de omgeving: als je een presentatie geeft aan een grote groep mensen maak je veel impact met een luidere stem en langere rustmomenten. In een een-op-eengesprek of een kleinere teammeeting is toegankelijkheid en daarmee een zachtere stem wellicht gepaster. De sleutel voor succesvol gebruik van je stem zit in het kunnen variëren met je stem.
